maya takvimi gizemi: tutulmaları önceden bilmenin ~~antik~~ sırrı
antik mayalar, sadece piramitler inşa etmediler; onlar aynı zamanda göklerin ustalarıydı. ✍️ inanılmaz bir matematik zekasıyla evreni çözmüşlerdi. asıl gizem mi? ay ve güneş tutulmalarını yüzlerce yıl önceden bilmeleriydi.
bizim bildiğimiz o 260 günlük zolkin takvimi, aslında tutulmalar için yeterli değildi. ~~basit bir hilal takvimi~~ işe yaramazdı. çünkü tutulma, ay’ın yörünge düğüm noktalarını bilmeyi gerektirir. işte mayalar bu noktada deha gösterdi. 💡 dresden kodeksi'ndeki o meşhur tutulma tablosu, rastgele rakamlardan oluşmuyordu.
temel argümanları şuydu: döngüleri sıfırla. bu takvim tablosu, birkaç döngü sonra sapmaya başlayacaktı. mayalı astronomlar, bunu biliyorlardı ve zekice bir yöntem bulmuşlardı: takvimi periyodik olarak sıfırlamak. 🤯
bunun için iki sihirli sayı kullandılar: 223 ay (saros döngüsü) ve 358 ay (inex döngüsü). özellikle inex, dünya, ay ve güneş'in hizalanmasında ~~inanılmaz~~ bir hassasiyet sunuyordu. hata payı, bir günün çok küçük bir kesri kadardı. 🤏
mayalar, bu iki döngüyü akıllıca birleştirerek ay takvimlerini sürekli güncellediler. bir nevi antik kalibrasyon yaptılar. bu, onların tahminlerinin yüzlerce yıl boyunca milimetrik doğru kalmasını sağladı. (kategori: antik bilim). ✨ bu bize şunu gösteriyor: bilim ve gözlem, binlerce yıl öncesinde bile ne kadar ilerideydi. modern teleskoplarımız olmadan, sadece gözlemle bu seviyeye ulaşmak, gerçekten ~~akıl almaz~~ bir başarı. 💯 mayaların zamanı bir son değil, sonsuz bir döngü olarak görmesi, onların astronomiye olan bakış açısını özetliyor. o devasa taş yapılar, aslında gökbilime adanmış bir kütüphaneydi. 🌌 bu bilgi mirası bugün bile bilim dünyasını hayrete düşürüyor.
Yorumlar
Yorum Gönder